Anke Roder

Tentoonstelling Zee-Planeten
7 augustus – 5 december 2021
De Utrecht Leeuwarden

Een installatie van ronde zee-landschappen voor de nieuwe projectruimte, gemonteerd tegen kantelende muren.
In de overige ruimtes van het art deco pand reageren diverse werken op de ornamentiek en kleuren van de ruimtes.
Bij de tentoonstelling verschijnt het boek Zee-Planeten, uitgave 01, vormgegeven door Dennis de Vries BW H ontwerpers, met een voorwoord van Ra van der Hoek en tekst van Kirsten van Santen en Anke Roder.
Een filmportret van Jonathan Sipkema en Tom van Huisstede wordt vertoond in de benedenzaal.

De eerste kleurindrukken werden in een leporello onderzocht.
Als een harmonica ontvouwt zich het idee voor de tentoonstelling in een ruimte met de facetvorm van een grote kristal.

Leporello ‘Planetarium’ november 2020
Reis door de tentoonstelling Zee-Planeten
Collage op handgeschept Chinees papier 12 x 9 cm, lengte 2,43 m 22 pagina’s
In kistje van Japans lakwerk met landschap, tempel en wandelaar, ca 1900 met houten inlay

1 ex. épreuve d’artiste
ed. 1/2 Private collection
ed. 2/2 beschikbaar

Installatie Zee-Planeten

Installatie van 23 schilderijen op boomschijven, encaustiek en olieverf op hout
formaten variërend van 22 cm – 51 cm
In de reeks ronde boomstamschilderijen verglijden tijden en seizoenen en andere dimensies die achter de nachtelijke sterrenhemel hun cirkelende bewegingen maken.
De horizon geeft de hoekige ruimte een rechte lijn. De kleuren die tijdens onze afwezigheid de overgangen tussen dag en nacht markeren liggen boven een spiegelende watervlakte in de provincie Friesland aan zee, met haar aan de stad verwante vorm. We zien een planetarium van minerale kleuren, opgloeiend, in het licht van de lage zon of ingetogen en diffuus, als de zeedamp boven de watervlakte de kust bereikt

De Blauwe Wachtkamer

Hier staat het schilderij ‘Japanse Kweepeerbloesem’ op de schouw.
De kweepeer bloeit in onze tuin wat later dan de andere vruchtbloesems.
De Japanse variant heeft deze helder rode kleur.
In het schilderij zijn omgevingselementen uit de wachtkamer betrokken. De Japanse stof van de ontwerper Raf Simons waarmee het bankje bekleed is komt terug in de achtergrondkleuren van het schilderij, rode elementen in de decoratie van het plafond dwarrelen als bloesem naar beneden.

Zaal, begane grond

‘Japanese gardening’ collages, gevarieerde formaten op oude boekomslagen
De wijze waarop het art nouveau gebouw De Utrecht tot in detail vormgegeven is, de rijkdom van alle ornamentiek, houtsnijwerk, mozaïek en beeldhouwkunst, glas in lood ramen en beschilderde deuren, beschilderd houtwerk en de beschreven plafonds herinnert me aan de Japanse kastelen van veldheren, met hun beschilderde wanden, houten meubelen en houten cassette-plafonds.
De kunsthandelaar Siegfried Bing verkocht in zijn Parijse galerie L’Art Nouveau zijn collectie Japanse prenten. Veel kunstenaars lieten zich inspireren door het kleurgebruik en de heldere composities van deze prenten.

Zaal, begane grond

‘Deepened Impulse’ serie objecten
11 boomstronken met kleurencirkels, gevarieerde formaten Ø 11–35 cm, hoogte 5–10 cm
Onderin de houten archiefkasten met de roodbruine ossenbloed kleur staat de installatie met houtstronken en kleurencirkels ‘Deepened Impulse’.
De titel is ontleend aan ‘Vertiefte Regung’ een schilderij van Wassily Kandinsky van kleurencirkels ingesloten in een organische donkere vorm. Een kleine rode cirkel staat los van de groep.
Pas nadat ik mijn werk voltooid had dacht ik ineens aan dit schilderij. Ik had er nooit bewust naar gekeken maar blijkbaar lag het ergens opgeslagen in mijn herinnering.
Steeds dacht ik bij het werken aan en kijken naar mijn installatie aan losgezongen kleuren. Kleur en muziek brachten me bij Kandinsky en wat me het meest frappeerde bij het bekijken van zijn werk was dat mijn intuïtief tot stand gekomen kleurcombinaties verwantschap tonen met zijn kleurkeuze. Zou kleur resoneren in de tijd? Ligt het als een universele taal opgeslagen in ons onderbewustzijn en zijn wij schilders degenen die deze taal zichtbaar maken?

De Top I

Voor een beeldhouwer is de grote pelikaan met zijn lengte van 1,80 m interessant, de snavel staat dichter bij het lijf en verleent het aanzien sculpturale monumentaliteit.
De kleurrijke tropische vogel toekan is kleiner met zijn 35-60 cm hoogte. Mannetjes en vrouwtjes zien er hetzelfde uit, vrij ongebruikelijk in de dierenwereld. Ze symboliseren de mogelijkheid om naar de spirituele wereld uit te vliegen. Maar ook is het een vogel met nar achtige kwaliteiten, hij gooit graag bessen naar zijn soortgenoten die ze behendig opvangen met hun regenboogsnavels.
De toekan leidt deze tweede leporello in, die ons meeneemt door het hele gebouw.

Leporello ‘Art Nouveau Color Palettes’
Collage op Chinees handgeschept papier
Kleuronderzoek over de decoratieve elementen in het Art Nouveau gebouw De Utrecht
17 x 12 cm lengte 3,24 cm , 22 pagina’s in doos van Japans lakwerk ca 1900
Inlay van hout en staal stof van Raf Simons
Private collection

De Top II

In de vergaderruimte op zolder gaat de zon onder. De zon staat laag bij de horizon, de hemel kleurt het water.

‘Onze dag is gedaan, de nacht rijst’ een dichtregel van D.H. Lawrence om met het uitdoven van kleur het kleurboek te sluiten.
het kleine schilderij verbeeldt de laatste lichtvlekken in weerspiegeling op het water.

Anke Roder Zee-Planeten
Uitgave 01 De Utrecht Leeuwarden
auteurs Kirsten van Santen, Anke Roder en Ra van der Hoek
Vormgeving BWH ontwerpers Dennis de Vries
Gebonden uitgave, 200 pagina’s
Formaat 25 x 17,5 cm
Prijs 29,50
te bestellen via www.deutrecht.frl