ANKE RODER (1964) studeerde aan de academies in Maastricht en ‘s-Hertogenbosch.
Na ateliers in ‘s-Hertogenbosch, het rivierengebied Heerewaarden en Rotterdam woont en werkt zij sinds 2009 in Zandeweer, Noord-Groningen.
De omgeving van het Waddengebied, lichtval en reisindrukken en de kleuren in de grote kunstenaarstuin rondom haar huis resoneren in haar geabstraheerde landschappen.
Naast schilderijen in olieverf en encaustiek maakt zij ook werken op papier.
Zij exposeerde op tal van beurzen in binnen- en buitenland, waaronder PAN Amsterdam, KunstRAI, Art Rotterdam, Art The Hague, Art Gent, Liste Berlin, FIAC Paris, London Art Fair.
Haar werk was te zien in het Ribe Kunstmuseum Denmark, Stedelijk Museum Schiedam, Museum Belvédère Heerenveen, Museum Van Bommel Van Dam Venlo, Museum Ijsselstein, Museum Kranenburgh Bergen en de Ketelfactory Schiedam.
Haar werk wordt internationaal verzameld.
Sinds 2015 schrijft zij met regelmaat artikelen over hedendaagse kunst.
LINKS:
Galerie de Vis Harlingen
Galerie Wilms Venlo
Amuse Art Galerie Wilms Venlo
Galleryviewer Galerie Wilms
& GALLERY Edinburgh UK
ARTSY & GALLERY UK
Huub Hannen Galerie Udenhout
99 Uitgevers Haarlem
Bekijk via deze link een impressie in dit videoportret Artist Focus
Presentaties in projectruimtes:
De Utrecht Leeuwarden
De Ketelfactory Schiedam
Plint
Anke Roder werkt al vele jaren samen met PLINT
In 2019 verscheen de jaarlijkse agenda met zeeschilderijen in combinatie met zeegedichten
2020 Boek 40 Jaar Plint, de mooiste poëzie en beeld combinaties
2021 Boek ‘Dood Gewoon Gaan Hemelen’ met beeld van Tjibbe Hooghiemstra, Arno Kramer en Anke Roder
2022 Bewaarbox met twintig kaarten en enveloppen, een keus uit het boek ‘dood gewoon gaan hemelen’
2023 Schets/notitieboek A5 formaat, cover beeld Anke Roder, gedicht Willem Hussem
Momenteel leverbaar zijn diverse kaarten, posters en boeken, te bestellen via de website van PLINT
__________________________________________________________________________________________________________________________________________
Abendstimmung 2016
LICHTREFLECTIE
Licht is nodig om te zien, vervolgens onderscheidt men de nuances van kleur maar ook de vormen van bijvoorbeeld schaduwen, bepaald door het licht.
Het schaduwgedeelte onderin het schilderij wordt veroorzaakt door een bewolkte ruimte die zich boven ons bevindt en die niet zichtbaar is in de lucht op het schilderij.
De positionering van de kijker bevindt zich aan de rand van het waar te nemen landschap, de horizon zal altijd op afstand blijven.
De ruimte houdt niet op bij het boeiende raakvlak tussen hemel en water.
Achter de dijk gaat het licht verder. Het licht bij de horizon zal alleen in het gebied dat zich achter de horizon bevindt, gereflecteerd worden.
Elk schilderij is een reflectie over licht, kleur, materie, ruimte en vrijheid.
Kenmerkend voor de landschappelijke schilderijen is de aanwezige horizon die de tweedeling zowel in kleur als in materiaal bepaalt.
De lucht in encaustiek (bijenwas met pigment) is vloeiend en semi transparant in vele lagen geschilderd. Water of land zijn in pasteuze olieverf tot de essentie geabstraheerd. De tegenstelling tussen die twee materiaalsoorten bewerkstelligt een ervaring van ruimtelijkheid. De blik kan ver weg kijken in de lucht, maar ook de olieverflijnen volgen als de lijnen in een landschap.
De objectmatige schilderijen op hout verbeelden licht- en kleurwerking van een landschappelijke omgeving, waarbij de kleurklank en de lichtreflecties herinneren aan meteorologische observaties.
Maar meer nog verbeelden ze een innerlijk landschap, waarbij herinneringen aan aarde en water, lijnen en beweging in het landschap en de schaduwwerking van voorbijglijdende luchten een universele herinnering worden.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Klein eerbetoon.
De grote Portugese dichter Fernando Pessoa schreef in 1915 het gedicht ‘Wanneer de lente komt’.
De eerste strofe daarvan luidt, in een vertaling van August Willemsen:
‘Wanneer de lente komt
en als ik dan al dood ben
Zullen de bloemen net zo bloeien
En de bomen zullen niet minder groen zijn dan het vorig voorjaar.
De werkelijkheid heeft mij niet nodig.’
Uit dit gedicht spreekt de relativering van het menselijk gedoe, al het geworstel en geploeter om er wat van te maken terwijl er een constante is; de zekerheid dat er morgen weer een dag is met wisselend licht, net iets anders dan vandaag of gisteren, van uur tot uur anders, van dag tot dag en van seizoen tot seizoen. Dat zal er allemaal zijn, ook als ik dood ben.
De kunstenares Anke Roder (1964), die afgelopen maand zo voortreffelijk haar dagelijkse bijdrage heeft geleverd aan Kunst van de Dag, probeert dat constante dat steeds anders is, in haar schilderijen te vatten, als herinnering aan dat wat was en als zekerheid van dat wat komen zal, ook als we niet meer zullen zien.
Zij grijpt in haar kenmerkende schildertechniek – de encaustiek – naar het licht van het lege land dat zij heeft gevonden in Zandeweer, Noord-Oost Groningen, nabij het Waddengebied. Encaustiek is een eeuwenoude techniek die gebruik maakt van pigmenten die gemengd zijn met vloeibare (bijen)was. Met warme spatels wordt de verf op het paneel opgebracht. Roder doet dat laag op laag waarbij de tussenlaag eerst wordt geëgaliseerd alvorens er een nieuwe laag op aan te brengen, wat nog te zien is aan de randen van het schilderij. Zij combineert de encaustiek met harsolieverf voor het aardse deel van het schilderij, het deel dat onder de alsmaar wijkende horizon zit.
Recensenten hebben het vaak over een gelaagd schilderij en ook over transparantie. Gaat u voor een schilderij van Anke Roder staan en u ziet wat bedoeld wordt, zoals bij dit schilderij, ‘Lichtreflectie’.
Juni vorig jaar had Roder een tentoonstelling in Museum Belvedere (Heereveen) waarbij zij 365 dagschilderijen van elk 21 x 18.5 cm. toonde, als één werk naast elkaar opgehangen. Een kaleidoscoop van 365 verschillende soorten van licht van het oerlandschap. Een poging een impressie te geven van de onmetelijke ruimte en van lichtreflecties. En van iets wat je vrijheid zou kunnen noemen.
Bij die tentoonstelling verscheen een publicatie die aan dit project was gewijd onder de titel Zon Maan Wolken (99 Uitgevers, Haarlem).
Zie ook Kunst van de Dag van Erica Scheper, 7 maart 2015, dat ook een klein eerbetoon aan het werk van Anke Roder was.
© Copyright 2015: Jaap Röell. galeries.nl / kunst van de dag 1-6-2015
Lost Horizon
We reden van Groningen naar Friesland. Daar heb je veel horizon was ons verteld, meer dan elders in het land. In Groningen ook, maar Friesland is beter.
Voor een echte horizon kan een land niet leeg genoeg zijn.
Maar dat viel tegen. Waar we ook keken, overal stond wel een kerk, een dorp, bomenrijen, boerderijen, schuren en opnieuw bomen. Niks leeg land.
Wat is de horizon ? Dat is een lijn die van links naar rechts over een blanco stuk papier of doek getrokken wordt. Schilders beginnen zo met hun landschappen. Het gekke van een horizon is dat het ongrijpbaar is. Het ontwijkt ons hardnekkig. Al loop of rijd je er nog zo hard naartoe, de horizon beweegt even hard naar achteren. Je komt er nooit. Achter elke horizon is weer een horizon. Maar wat ook gebeurt, is dat als je een ladder beklimt, de ladder mee omhoog klimt. Of, als je op je buik op de grond gaat liggen de horizon dat ook doet. het is net of de horizon met draden aan je ogen vastzit. De maan heeft die vreemde eigenschap ook. Je stapt in een auto van Groningen naar Maastricht, maar de maan reist mee. De maan vertrekt gelijk met ons uit Groningen en komt op dezelfde tijd als wij in Maastricht aan. Raadsels.
Als kind vraag je je op het strand al af wat er achter de horizon is te zien. Misschien niks. Misschien houdt de aarde daar gewoon op. Neenee zeiden de grote mensen, achter de horizon ligt een land dat Engeland heet.
We tuurden tot we scheel zagen, maar geen stukje Engeland te zien.
Op het platteland lijkt de horizon verdwenen. Om toch de horizon te zien weken we uit naar Museum Belvédère in het Friese Oranjewoud. Daar hangen 365 schilderijen waarop nadrukkelijk de horizon aanwezig is. In alle stemmingen, weersomstandigheden, jaargetijden en kleuren. Die werden, zoals onlangs in de krant stond, geschilderd door Anke Roder uit het Groningse Zandeweer. De horizon ligt dus vlak bij haar huis. Toen wisten we waar we moesten zijn en volgden vol verwachting de borden richting Zandeweer.
ERIC BOS visualia.nl Dagblad van het Noorden mei 2014
‘Ach de maan… Als kind vroeg mijn zus een keer aan mij en enkele vrienden of we haar na konden doen.
Wij zouden vijf gulden krijgen als we het goed deden. Ze ging met de benen over elkaar op een krukje zitten en tekende met een stok in het zand een maan, twee ogen, een neus en een mond.
Tegelijkertijd zei ze een versje : ” De maan is rond, de maan is rond hij heeft twee ogen, een neus en een mond.” Dat leek niet zo moeilijk. Eindeloos namen wij de stok over en herhaalden nauwgezet haar tekst, terwijl wij erbij tekenden. En nooit was het goed. En dan deed ze het opnieuw voor, totdat wij het opgaven.Wat bleek, je moest bij de exercitie net als zij wel je ene been over het andere geslagen hebben !
De maan van Anke Roder is natuurlijk niet rond. Het blijft voor mij trouwens een raadsel, of eigenlijk een wonder, dat de maan en de zon precies even groot lijken aan de hemel, zoals ook te zien is bij een eclips. Is het puur toeval ? In werkelijkheid zijn ze zeer verschillend van grootte.
Op zondag zag ik trouwens weer prachtige wolken boven Nederland. Zon, hagel, licht en donker. De lichamen en de elementen blijven een eeuwige licht- en inspiratiebron.
BENNO TUTEIN NOLTHENIUS galeries.nl 2014
Zijn vogels een attribuut van het mannelijk domein en planten van vrouwelijke ? Het een betekent en blik naar boven gericht het andere naar beneden, vogels zijn vluchtig, planten bewegen slechts bij wind. Voor het een is een instrument nodig ( een verrekijker ), voor het andere is het lichaam toereikend: het blote oog, de neus, de vingers, de knieën, de rug. Zij zijn diep in ons decoratief bewustzijn geworteld en nog volop bloeiende: Romeinse mozaïeken, William Morris, Gijs Frieling. Als ornament leven zij niet, zijn ze niet eens meer soort, laat staan ondersoort en al helemaal niet die ene plant, op die ene plek, met dat ene blad en met die ene uitzonderlijk donkerroze bloem, die de weide van je kindertijd tevoorschijn roept enz.
In ‘Schaduwtuin’ van Anke Roder zijn zij ornament èn wezen, vluchtig en bestendig, algemeen en specifiek. Zij stillen mijn dorst naar het schone, dat vreemd genoeg pas tevoorschijn komt als deze bezig is gelest te worden.
Ik drink hen langzaam met mijn ogen, want wonderschoon.
MARGRIET KEMPER galeries.nl 2013
Vanaf het moment dat Anke Roder zich in Noord-Groningen vestigde, werden de landbouwgebieden en de waddenkust haar belangrijkste onderwerpen.
De openheid van het vlakke polderland en het fletse waddenlicht vinden in haar schilderijen weerspiegeling in uiterst sobere, verstilde composities die zich sterk richten op de materie. Haar landschappen en zeegezichten zijn geschilderd op tegen elkaar bevestigde, gevonden houtblokken. De lange voren tussen de blokken fungeert als horizon en verdeelt, formeel en materieel, boven en onder.
De bovenste delen van de werken zijn beschilderd met gepigmenteerde bijenwas- een materiaal, waarmee een diffuse waas van kleur kan worden gerealiseerd-,
de onderste, met brede streken olieverf-, die een substantiëler effect sorteren. Worden in de werken die ze naar aanleiding van het haar omringende landschap maakt, inhoud en materie voortdurend tegen elkaar uitgespeeld, in haar wasschilderingen van bloemen en planten draait het vooral om de gevoelige kleurlyriek en in de bijenwas verzonken, fragiele vormen.
HAN STEENBRUGGEN, Museum Belvédère Heerenveen
‘Laag over laag wordt er een ruimtelijkheid opgebouwd, waardoor het schilderij een diepte krijgt, zonder concreet te worden. Vooral bij de tere plantstructuren werkt dit goed, dankzij de duidelijke vorm op de voorgrond, die hier en daar in de mistige achtergrond wordt opgenomen.
Het heeft de zelfde uitstraling als Chinese inktschilderingen gebaseerd op ‘chi Yan’ waarbij in een meditatieve toestand en uiterst geconcentreerd in een paar streken symbolische plant- en diervormen worden geschilderd. Hoewel dit niet haar directe inspiratiebron vormt, bestaat er wel een bepaalde overeenkomst in de benadering van haar onderwerpen.
Encaustiek vraagt een heel andere werkwijze dan inkt. Om een gewichtloos en toch krachtig beeld te bewerkstelligen met zoveel materie is niet eenvoudig. Anke Roder is daartoe in staat. Zij isoleert vormen van zeewier en tere bloemetjes en legt daarmee nadruk op de essentie hiervan. Zij heeft gekeken en geanalyseerd wat de kracht is van de vele botanische tekeningen die er zijn gemaakt ten tijde van de grote ontdekkingsreizen van de zestiende en zeventiende eeuw. Juist door het ontbreken van een achtergrond, een context, wordt de aandacht volledig naar de uitgebeelde plant toegetrokken en geeft het idee en blauwdruk te zijn van al zijn soortgenoten. Dit draagt een enorme schoonheid uit, alsof er even een blik wordt gegund op het begin van de schepping.
De zeelandschappen van Roder zijn aardser qua beeld en uitwerking. Haar fascinatie voor dit onderwerp is goed te begrijpen als verlengde van de basale poëtische plantvormen. Beide onderwerpen dragen een soort oerbeginsel uit. Wat is er elementairder dan een watervlakte en daarboven de lucht ? In lucht en water zonder menselijk element zoals een bootje, zwemmer, of boortoren, kun je volledig opgaan, deel worden van de elementen en het leven als abstractie ervaren. Het enige dat er dan nog toe doet is het zand onder de voeten en de oneindige ruimte van lucht en luchtweerspiegeling. Zo kan het zijn op de Balg, het oostelijkste puntje van Schiermonnikoog.
Dat die elementen zo aanwezig zijn wordt nog eens extra versterkt door de scherpe tweedeling die ontstaat door de horizon. Door bij sommige zeelandschappen ook te kiezen voor olieverf in de onderste helft, wordt de tweedeling extra benadrukt. Puur door het licht, de weersgesteldheid, het jaargetijde, wordt de schakering van kleur bepaald. Met meerdere momentopnamen naast elkaar wordt het wezen van de zee blootgelegd.
MARIJE BOUMAN, Friesch Dagblad 2010